Hopelijk herken jij weinig van wat je in dit blog leest, maar als dat wel zo is ben je zeker niet de enige. Allerlei onderzoeken laten een stijgend aantal, vooral jonge, mensen zien die te maken krijgen met een burn-out. Gelukkig is herstel goed mogelijk! In dit blog lees je meer over de verschillende types burn-out en vertel ik je over de eerste stappen op weg naar herstel, natuurlijk met voorbeelden uit eigen ervaring.
Er zijn verschillende manieren waarop je een burn-out kunt krijgen, maar meestal kun je zeggen dat er al lange tijd of steeds opnieuw veel van je gevraagd is op je werk, privé of een combinatie van beide. Daarnaast zie je dat de mensen die een burn-out krijgen bepaalde eigenschappen hebben, bijvoorbeeld een groot verantwoordelijkheidsgevoel en alles goed (perfect) willen doen.
Grofweg bestaan er twee soorten burn-out: Type 1 waarbij je geen rust meer hebt, over-actief bent, je voortdurend moe en opgejaagd voelt en je jezelf niet meer af kunt remmen waardoor je uitgeput raakt. Fysiek draait je stresssysteem overuren en de werking van je zenuwstelsel verminderd. Zelf heb ik deze variant gehad: ik deed altijd meerdere dingen tegelijk, kon niet meer ontbijten, sliep moeilijk in. Ik kon niet meer ontspannen of rustig zitten, voelde me schuldig en altijd tekort schieten en kon de auto niet meer inparkeren bijvoorbeeld, terwijl ik dat zonder enig moeite dagelijks deed. Bij type 2 ben je juist volledig uitgeput, je kunt weinig tot niets meer en concentreren lukt niet meer. Je lichaam kan weinig of geen cortisol meer aanmaken, omdat ook de bijnieren uitgeput zijn geraakt naast een verstoorde werking van het zenuwstelsel. Bij beide types is er naast alle psychische kenmerken dus ook sprake van een verstoorde hormoonbalans, een verstoorde werking van het zenuwstelstel en andere fysieke klachten.
het goede nieuws is dat herstel van een burn-out prima mogelijk is!
Stap-voor-stap op weg naar herstel
Ik heb zelf mogen ervaren dat je goed kunt herstellen, al geloofde ik daar in het begin helemaal niet in. De allereerste stap voor mijzelf was dan ook het accepteren dat ik een burn-out had. Ik had namelijk het gevoel dat ik enorm faalde en iedereen in de steek liet! De eerste 6 weken heb ik doorgebracht, ziek thuis, vechtend tegen het door de huisarts gevelde oordeel. Deze fase was voor mij het allermoeilijkst. Gelukkig is mijn thuis een warme, veilige plek waar vertrouwen in mij en in mijn herstel overeind bleef. Toen ik me er eenmaal bij neerlegde, kon ik ook hulp accepteren o.a. via een coach. Ook ben ik zelf actief op zoek gegaan naar mogelijkheden die bij mij passen, vooral om weer opnieuw te leren ontspannen. Zo heb ik mindfulness leren toepassen en aan TaiChi gedaan. Ook ben ik op zoek gegaan naar informatie over hoe ik het fysieke herstel kon ondersteunen door aanpassing van beweging en voeding; Ik ben dagelijks gaan wandelen, uitgangspunt was om dit 30 minuten te doen. In het begin hield ik dit met uiterste inspanning amper vol en hoorde of zag ik nauwelijks iets om me heen. Binnen vrij korte tijd merkte ik echter, dat ik begon te genieten; van het buiten zijn, van de natuur, ik hoorde de vogeltjes weer en mijn blik ging langzaam van de stoep naar weer rechtuit durven kijken. Er was weer een wereld om mij heen en ik begon me soms wat beter te voelen. Ik kreeg meer uithoudingsvermogen, mijn bloed stroomde en mijn hoofd was af en toe even heerlijk leeg. Ook mijn voeding paste ik aan, ik voelde me fitter en mijn stofwisseling verbeterde. Bovendien mocht ik van mezelf weer ontspannen in plaats van steeds iets nuttigs te moeten doen. (Terwijl dit natuurlijk het meest nuttige was, dat ik voor mezelf kon doen in die fase!) En dat is meteen het volgende dat belangrijk is: Niets doen helpt je niet. Juist door aan de ene kant, met mate, een inspanning te doen en daarna jezelf te laten herstellen door te ontspannen, bouw je weer energie en conditie op.
De periode daarna ben ik aan de slag gegaan met kijken naar hoe ik in deze burn-out terecht ben gekomen. Wat zijn de gedragspatronen en de gedachten geweest waardoor dit ontstaan is? Wat zijn mijn behoeften eigenlijk, welke waarden liggen daaronder? Wat en wie kost me energie en wat levert mij energie op? Wat vind ik belangrijk, wat wil ik bereiken? Allemaal vragen die ik mezelf heb gesteld. Door dit met mezelf aan te gaan - en dat was lang niet altijd makkelijk- ben ik inmiddels gekomen waar ik vandaag de dag ben. Mijn burn-out is dan ook een groots levenscadeau gebleken waar ik nog elke dag dankbaar voor ben!
Wil je meer weten over een burn-out of heb je behoefte aan begeleiding bij jouw herstelproces? Neem dan contact op via de contactpagina!